Łodzinka Dolna

Łodzionka Dolna gmina Bircza

## Łodzinka Dolna (gmina Bircza) – historia i charakterystyka

**Położenie i status**

Łodzinka Dolna to osada leśna położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Bircza, na terenie Pogórza Przemyskiego[1][3][4]. Administracyjnie jest obecnie częścią sołectwa Łodzinka Górna[2][4].

**Historia**

- **Założenie i początki:** Wieś Łodzinka została założona na prawie wołoskim w XV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1494 roku, kiedy była własnością królewską. W 1565 roku przeszła dożywotnio w ręce Zofii Drohojowskiej[1][3].
- **Podział na Dolną i Górną:** W XIX wieku wieś została podzielona na Łodzinkę Dolną i Łodzinkę Górną. Łodzinka Dolna należała do rodziny Tyszkowskich, natomiast Górna do Feliksa Nowosielskiego, a później do Macieja Capińskiego[1][3].
- **Rozwój gospodarczy:** Pod koniec XIX wieku w okolicy działała huta szkła, zamknięta w 1917 roku. Pozostałością po niej jest przysiółek Huta Łodzińska[1][3].
- **Okres II wojny światowej:** 12 września 1939 roku na wzgórzach wokół Łodzinki toczyły się ciężkie walki polsko-niemieckie[1][3].
- **Wysiedlenia:** W 1946 roku większość mieszkańców została wysiedlona na Ukrainę w ramach powojennych przesiedleń ludności ukraińskiej[1][2].

**Demografia**

- W 1785 roku (dane dla Łodzinki Dolnej i Górnej) mieszkało tu 125 grekokatolików, 50 rzymskich katolików i 13 Żydów.
- W 1921 roku w Łodzince Dolnej mieszkało 250 osób, a w Górnej około 470[3].
- W 2006 roku Łodzinka Dolna liczyła zaledwie 2 mieszkańców[1].

**Zabytki i dziedzictwo**

- We wsi znajdowała się drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Trójcy Świętej, zbudowana w 1824 roku, która zawaliła się na początku lat 50. XX wieku. Do dziś zachowały się resztki cmentarza[1].

**Współczesność**

Obecnie Łodzinka Dolna jest niemal niezamieszkana i funkcjonuje jako osada leśna, administracyjnie podporządkowana Łodzince Górnej[2][4]. Jest przykładem miejscowości, które na skutek tragicznych wydarzeń XX wieku i powojennych wysiedleń niemal zniknęły z mapy osadniczej regionu.

---

Łodzinka Dolna to miejsce o bogatej, lecz dramatycznej historii, której losy wpisują się w dzieje pogranicza polsko-ukraińskiego, wielokulturowości i powojennych przesiedleń. Dziś pozostały tu ślady dawnej zabudowy, cmentarz i nazwa przysiółka po dawnej hucie szkła[1][3].

Cytaty:
[1] Łodzinka Dolna – Wikipedia, wolna encyklopedia https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81odzinka_Dolna
[2] Bircza (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia https://pl.wikipedia.org/wiki/Bircza_(gmina)
[3] Łodzinka - Miejscowości Miasta i Gminy Bircza https://www.bircza.pl/asp/lodzinka,59,,1
[4] Gmina Bircza (obszar wiejski) - Wykaz Miejscowości https://wykaz.rky.pl/g1813015.html
[5] Dzieje Birczy - Historia - Urząd Miasta i Gminy w Birczy - Gmina Bircza https://www.bircza.pl/asp/dzieje-birczy,43,artykul,1,2909
[6] Bircza – opowieść prawdziwa - Centrum Kulturalne w Przemyślu https://ck.przemysl.pl/1009-bircza-opowiesc-prawdziwa
[7] Historia miejscowości - Bircza - Wirtualny Sztetl https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/b/173-bircza/96-historia-miejscowosci/69542-historia-miejscowosci
[8] BIP - Miasto i Gmina Bircza: Start - URZĄD MIASTA I GMINY W ... https://bircza.biuletyn.net
[9] Mapa Łodzinka Dolna, Łodzinka Dolna na mapie Targeo https://mapa.targeo.pl/lodzinka-dolna/miasta
[10] Bircza – Wikipedia, wolna encyklopedia https://pl.wikipedia.org/wiki/Bircza