Ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza w rezerwacie "Krępak"
Występują tu m.in.: nerecznica samcza, wietlica samicza, lepiężniki, żywiec gruczołowaty i cebulkowy, żywokost sercowaty, szałwia lepka, tojeść gajowa, gajowiec żółty, turzyca orzęsiona, marzanka wonna, kopytnik pospolity i wawrzynek wilczełyko. Wiosną kwitnie wiele geofitów. W miejscach suchych rośnie turzyca orzęsiona, natomiast na siedliskach wilgotnych: skrzyp olbrzymi i sitowie leśne. Do najbardziej interesujących zaliczono: storczyka plamistego, męskiego i szerokolistnego, a także kruszczyka sinego i buławnika wielokwiatowego. Na obrzeżach lasu spotkamy dziki bez hebd, który w odróżnieniu od innych gatunków bzu nie ma zdrewniałych gałęzi. Z objętych ochroną ścisłą grzybów zanotowano występowanie: soplówki jodłowej, sromotnika bezwstydnego i szyszkowca łuskowatego. W sumie rozpoznano dotąd 250 gatunków roślin: 16 drzew, 24 krzewów i krzewinek oraz 210 roślin zielonych.
Lokalizacja: Boguszówka, gm. Bircza, pow. przemyski
Wskazówki dojazdu samochodem/autobusem: Dojazd samochodem/autobusem od strony Przemyśla w kierunku Birczy (30 km), bezpłatny parking dla samochodów i autobusów usytuowany jest po prawej stronie drogi bezpośrednio przy początku ścieżki. Jadąc od strony Birczy należy przejechać przez serpentyny, parking znajduje się po lewej stronie. Jadąc autobusem PKS należy wysiąść na przystanku „Panieński Czub” i przejść drogą w kierunku Birczy ok. 200 m do parkingu.
Długość trasy/czas przejścia: 2 km/ok. 2 godz.
Infrastruktura turystyczna i oznaczenie ścieżki: 2 urządzone miejsca odpoczynkowe oraz mostki, schody i balkony. Na zakończenie spaceru można rozpalić ognisko w wyznaczonym do tego miejscu, a w czasie deszczowej pogody skorzystać z wiaty przy parkingu. Nawet jeśli deszcz zastanie nas na ścieżce przy potokach czy na stromych miejscach, czekają na nas ułatwienia w postaci drewnianych podestów, schodów oraz pomostów, które ułatwią przemieszczanie się po ścieżce oraz zapewnią bezpieczeństwo.
Główne atrakcje/cel utworzenia: Rezerwat przyrody "Krępak" chroniący dobrze zachowany las bukowo-jodłowy ze starodrzewem wraz z roślinnością runa i puszczańskimi gatunkami zwierząt jak wilk, ryś, żbik oraz ptaków np. puchacz i puszczyk uralski.
Opis trasy: Na początku ścieżki znajduje się tablica z mapą sytuacyjno-poglądową, a na jej trasie znajduje się jeszcze 11 tablic przystankowych. Kierunek marszu na ścieżce oznakowany jest strzałkami z napisem „ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna” a także biało-czerwonymi znakami malowanymi na drzewach. Teren jest bardzo urozmaicony głębokimi dolinami potoków i stromo opadającymi w ich kierunku zboczami; różnica wysokości to ponad 100 m (370-475 m n.p.m.). Droga którą wędrujemy od przystanku nr 1 stanowi część historycznego szlaku handlowego, który łączył Przemyśl z Sanokiem i prowadził dalej na południe Europy. Po obu jej stronach rośnie drzewostan z przewagą buka (wysokość drzew 30-40 m), który nosi fachową nazwę podgórska forma buczyny karpackiej, wariant typowy. W okresie wiosennym wśród kwitnących roślin runa bardzo często można spotkać żywca gruczołowatego i cebulkowego. Wędrując tym odcinkiem ścieżki bardzo wyraźnie widać piętrowy układ roślinności jaki jest typowy dla lasów pierwotnych i naturalnych. Możemy tu wyróżnić piętro górne, w którym występują buki i jodły, piętro środkowe wraz z grabem, bukiem i czereśnią ptasią oraz piętro dolne. W tym ostatnim można wyróżnić podszyt, runo oraz ściółkę leśną. Kolejny przystanek (nr 2) przenosi nas do lasu mieszanego jodłowo-bukowego. Szczególnie warto tu zwrócić uwagę na bardzo dobrze odnawiającą się w sposób naturalny jodłę. Drzewo to dorasta do 50 m wysokości i może osiągać wiek kilkuset lat. Jest to bardzo ceniony gatunek ze względu na drewno doskonale nadające się do celów budowlanych. Wśród roślinności runa można odszukać podlegającego ochronie prawnej i trującego wawrzynka wilczełyko, którego intensywnie różowe kwiatostany mogą pojawić się już w lutym i marcu, jeszcze przed rozwojem liści. Przystanek nr 3 znajduje się na stromym brzegu wąwozu porośniętego starodrzewem jodłowym. Warto w tym miejscu przyjrzeć się ptakom występującym w rezerwacie „Krępak”. Korony drzew preferują głównie sikory (sosnówka i czarnołbista) oraz mysikrólik, pnie zasiedlane są najczęściej przez kowaliki, pełzacze oraz różne gatunki dzięciołów – dużego, zielonosiwego, czarnego i białogrzbietego. Z kolei w warstwie podszytu buszują pokrzewki (czarnołbista i ogrodowa) oraz świstunki leśne, zaś w runie leśnym najczęściej usłyszeć można rudziki, strzyżyki i trudnego do wykrycia jarząbka.
Ciekawostki: Przez teren rezerwatu, który leży po obu stronach drogi łączącej Sanok z Przemyślem, przebiega średniowieczny trakt handlowy łączący te miasta, a dalej z Węgrami i Rusią Kijowską. We wczesnym średniowieczu transportowano tędy sól pozyskiwaną ze słonych źródeł w okolicach Birczy (stąd nazwa pobliskiej miejscowości np. Tyrawa Solna), w XV wieku przepędzano tabuny koni na Węgry, w XVI i XVII wożono wina węgierskie, w XVIII przepędzano bydło za Karpaty, a w XIX wywożono szkło flaszkowe i taflowe, produkowane w hutach szkła w Birczy, Borownicy, Brzusce, Sufczynie, Kotowie i Łodzince Górnej.
Najlepsza pora na zwiedzanie: Ścieżkę najlepiej odwiedzić na wiosnę (III - V). Teren dość trudny, a więc dobrze zaopatrzyć się w wygodne buty terenowe. Różnica wzniesień do pokonania to ok. 100 m.
Więcej informacji na temat rezerwatu można znaleźć tutaj: Rezerwat "Krępak"
Fot. M.Jedynak, A.Gancarz